CLICK HERE FOR THOUSANDS OF FREE BLOGGER TEMPLATES »

27.11.07

«Το Γάλα» στο θέατρο Μεταξουργείο

Την Παρασκευή πήγα μαζί με ένα καλό φίλο, το Μάριο, και είδαμε "Το Γάλα" του Βασίλη Κατσικονούρη στο θέατρο Μεταξουργείο, σκέφτηκα λοιπόν να σας γράψω δυο λόγια για αυτό. Είναι το πρώτο κείμενο που γράφω στη ζωή μου ως «κριτική» για θεατρική παράσταση, οπότε ζητώ την κατανόησή σας.
Είναι κρίμα να σας παρουσιάσω την υπόθεση του έργου με λεπτομέρειες, καθώς περιέχει πολλές ανατροπές και ορισμένες σκηνές εξαιρετικής έντασης, που θα χάσουν κατά πολύ αν τις γνωρίζετε. Αυτό που θα δείτε πάντως από την πρώτη σκηνή είναι μια οικογένεια μεταναστών με ελληνική καταγωγή από την Τιφλίδα, τη μητέρα Ρίνα (Άννα Βαγενά) που ζει μαζί με το σχιζοφρενή γιο της Λευτέρη (Αλέξανδρος Μπαλαμιώτης) σε ένα μικρό διαμέρισμα στην Αθήνα. Ο άλλος γιος, ο Αντώνης (Στέφανος Κοσμίδης), τους συντηρεί δουλεύοντας σε ένα βενζινάδικο στη Λάρισα και είναι έτοιμος να παντρευτεί την Ελληνίδα κόρη του αφεντικού του, Νατάσα (Ανθή Κόκκινου).
Ως λίγο πολύ επαρχιώτης (έχοντας μείνει Καλαμάτα και Θεσσαλονίκη) δεν είχα δει κανέναν από τους ηθοποιούς αυτούς στο θέατρο. Τολμώ να πω ότι με εντυπωσίασαν, ιδίως ο Στέφανος Κοσμίδης (θα τον θυμάστε ίσως από τον Εραστή Δυτικών Προαστίων, έπαιζε τον κολλητό του Γεωργούλη), που είχε τον πιο «επίπεδο» ρόλο, του ανθρώπου που τα κλείνει όλα μέσα του και δεν εκφράζει κανένα συναίσθημα. Πρωταγωνιστεί στις δύο τελευταίες σκηνές του έργου, με έναν τρόπο που με έκανε να σκεφτώ ήσυχες εκρήξεις ηφαιστείου. Η Άννα Βαγενά σκηνοθέτησε με πολλή προσοχή και μεράκι το έργο, αν και η ερμηνεία της ήταν κάπως έντονη, φλερτάροντας ορισμένες φορές με την υπερβολή, για το δικό μου γούστο πάντα. Τα σκηνικά ήταν λιτά αλλά ποιητικά και ταίριαζαν απόλυτα με το έργο.

Αυτό που δεν μου άρεσε όμως ήταν το κείμενο, με την έννοια ότι το βρήκα πολύ ενδιαφέρον αλλά και μελοδραματικό. Χωρίς να θέλω να παρεξηγηθώ, η μόνη συμφορά που δεν πέφτει πάνω στην οικογένεια είναι μάλλον ο καρκίνος, καθώς όλα τα υπόλοιπα (φτώχεια, εξαρτήσεις, σεξουαλική κακοποίηση, παραμέληση από γονείς, στοιχεία αιμομειξίας, απώλεια ταυτότητας, ψυχική ασθένεια κ.α.) είναι ή ήταν εκεί για να τους βασανίσουν. Με ένα τόσο βαρύ συναισθηματικά κείμενο ως βάση, η σκηνοθεσία της Βαγενά δεν επιλέγει να χαμηλώσει την ένταση, αλλά μάλλον να την παρουσιάσει όπως έχει, και δεν μπορεί να κατηγορηθεί για αυτό. Κάτι ακόμα που βρήκα λίγο ιδιότυπο στην παράσταση ήταν ότι οι ήρωες θα μπορούσαν να έχουν έρθει από το Σουφλί και όχι από την Τιφλίδα. Δεν ξέρω πώς «μιλούσαν» οι ήρωες στο αρχικό κείμενο, δεν υπήρχε όμως στην παράσταση κάποιο στοιχείο ξενικής προφοράς (η Βαγένα μάλιστα μιλούσε απροσδόκητα με έναν τρόπο που θύμιζε ηπειρώτικο ιδίωμα), ούτε και πολιτισμικά στοιχεία τα οποία παροντικά να παραπέμπουν στη μεικτή ταυτότητα των ηρώων, πέρα από τις σκόρπιες αφηγήσεις της μητέρας και του σχιζοφρενή γιου για τη ζωή στην Τιφλίδα, λίγες λέξεις στα ρώσικα και κάτι πιτάκια που έτρωγαν στην αρχή οι ήρωες. Αν το έργο έβαζε ένα ρεαλιστικό στοίχημα για τον εαυτό του, εδώ φοβάμαι πως το έχανε ξεκάθαρα.

Συζητώντας με το Μάριο καταλήξαμε στο ότι το θέμα του έργου μάλλον δεν ήταν η κοινωνική καταγγελία, (αν και εύκολα μπορεί να ερμηνευθεί και έτσι η παράσταση), όσο η παιδική ηλικία και η πατρίδα ως απωλεσθέντες παράδεισοι. Το «Γάλα» σίγουρα ανοίγει τη συζήτηση αποτελεσματικά, τουλάχιστον αν κρίνω από τους δυο μας, που περάσαμε μία περίπου ώρα κουβεντιάζοντας τι είδαμε και τις μας έκανε να σκεφτούμε. Προσωπικά όμως το μόνο μέρος της παράστασης που με συγκίνησε πραγματικά, ήταν οι δύο τελευταίες σκηνές με το Στέφανο Κοσμίδη, ακριβώς επειδή έβλεπα έναν άνθρωπο που μου έμοιαζε πραγματικός, να πονάει και να συγκρούεται με τον εαυτό του και τη σκληρή πραγματικότητα. Όλο το υπόλοιπο έργο μου έφερε δυστυχώς την αποστασιοποίηση που μου προκαλούν πάντα τα μελοδράματα, παρακολουθούσα, καταλάβαινα, τεντωνόμουν, αλλά δε συγκινούμουν τελικά. Όπως και να ‘χει πάντως, πιστεύω πως αξίζει να το δείτε.
[Πληροφορίες για την παράσταση, η οποία μεταφέρθηκε πλέον στο θέατρο Βασιλάκου, μπορείτε να βρείτε εδώ.]


11 σχόλια:

Φωτούλα Τζιώντζου είπε...

Δεν είδα το έργο, πως θα μπορούσα άλλωστε, αλλά έχω μια παγιωμένη και ίσως αυθαίρετη άποψη για τους έλληνες συγγραφείς θεατρικών έργων αυτού του περιεχομένου, παραείναι μελοδραματικοί για την εποχή μας ή μάλλον για την "αλήθεια" της εποχής μας.
Καλή μέρα σε όλους σας
Υ.Γ. Ευχαριστώ

αμμος είπε...

Νερίνα καλή μου, δεν έχω δει αρκετό σύγχρονο ελληνικό θέατρο για να συμφωνήσω μαζί σου. Ωραία πάντως το θέτεις ότι παραείναι μελοδραματικοί για την αλήθεια της εποχής μας, αν είναι έτσι, είναι ακριβέστατη διατύπωση.
Υ.Γ. Εγώ ευχαριστώ.

Ανώνυμος είπε...

Πρώτον: ΧΑΧΑΧΑΧΑ για τη φωτογραφία... Έτσι σε θέλω, νοικοκύρη!
Δεύτερον: Κι εγώ δεν τα πάω καλά με τους νεοέλληνες σε όλη τους την έκφραση (θυμάσαι άλλωστε τη συζήτηση που είχαμε με το Νίκο την πρώτη φορά). Χωρίς να έχω δει τη συγκεκριμένη παράσταση, ούτε έχοντας διαβάσει το έργο, προσωπικά χαρακτηρίζω αυτή τη γενιά όχι μελοδραματική, αλλά μίζερη...
ΥΓ:Δεν αφήνω συχνά σχόλια, αλλά όταν το κάνω τα απλώνω τα σεντονάκια μου.... ;)

Ανώνυμος είπε...

Ηταν απο τις καλυτερες θεατρικες παραστασεις, πηρε και βραβειο.

αμμος είπε...

Μάγια μου, πρώτον χαίρομαι που σου άρεσα και σε σέξι φωτογράφιση. Δεύτερον, έχεις πολύ καλύτερη εικόνα από εμένα για το σύγχρονο ελληνικό θέατρο, λόγω της άλλης σου ιδιότητας. Από τη μεριά μου ήταν η πρώτη φορά που έβλεπα κάτι τόσο δραμτικό (για να μην πω μελοδραματικό) από σύγχρονο έλληνα συγγραφέα.

Αγαπητέ Ανήσυχε, σε πιστεύω ότι πήρε βραβείο, αλλά ο σκοπός του κειμένου ήταν να καταγράψει πώς μου φάνηκε εμένα το έργο, παραθέτοντας και κάποια επιχειρήματα. Όπως και σε όλα τα άλλα, ισχύει κι εδώ το περι ορέξεως...

ONOMATODOSIA είπε...

otan πας θεατρο σινεμα κλπ που παρκαρεις;

πολυ αμαξι αυτη η αθηνα.τ αμαξια μια χαρα ειναι...παρκιν δεν υπαρχουν.

αμμος είπε...

Ντεν έχω αυτοκίνητο καρντιά μου ονοματοδοσία! Πόδια, λεωφορείο, μετρό, ταξί που κανένα από αυτά δεν έχουν πρόβλημα πάρκινγκ.
Θα μου έρθουν κάτι λεφτά μετά τα Χριστούγεννα όμως και σκέφτομαι να αγοράσω βέσπα, οι φίλοι μου με αυτοκίνητο βρίζουν την τύχη τους συνέχεια.

Ανώνυμος είπε...

diavaste ligo manesh kai meta peite tous ellhnes theatrikous syggrafeis melodramatikous. Ta filia mou, DYnhs

Ανώνυμος είπε...

Καλά ρε παιδία! Πού ζείτε! Νομίζετε πως αυτά δε συμβαίνουν!!! Μπορεί να μη συμβαίνουν σε εσάς, αλλά υπάρχει κόσμος που υποφέρει. Και δεν αναφέρομαι μόνο στη φτώχεια και στην εξαθλίωση της οικογένειας (που ίσως να ήταν λίγο παρατραβηγμένα), αλλά στις υπόλοιπες καταστάσεις που βιώνει η οικογένεια. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ταλαιπωρία από την ψυχική ασθένεια. Όταν κάποιος είναι άρρωστος ξέρεις ότι ή θα γίνει καλά ή όχι και συμβιβάζεσαι με την ιδέα. Όταν όμως είναι ψυχικά άρρωστος, τότε το πράγμα αλλάζει. Μη μένετε μόνο στην επιφάνεια αυτού που είδατε ή δεν είδατε. Το έργο δεν αναφέρεται σε μια οικογένεια που της έχουν τύχει τα πάντα (φτώχεια, βιασμοί, αρρώστιες). Απομονώστε τα υπόλοιπα και μείνετε στο ζουμί, στις εσωτερικές συγκρούσεις. Αν πάντως δεν ξέρετε κάποιον που να βιώνει κάτι αντίστοιχο, είστε από τους τυχερούς!!!

αμμος είπε...

Αγαπητέ ανώνυμε, δε γράφω πουθενά στο κείμενό μου ότι αυτά δε συμβαίνουν, δυστυχώς ή ευτυχώς έχω δουλέψει ως εκπαιδευτικός κυρίως σε υποβαθμισμένες γειτονιές, μαζί με δύο χρόνια σε φυλακές και ένα χρόνο σε κέντρο απεξάρτησης, για να αφήσω έξω τις όποιες εμπειρίες έχω ζήσει στο οικογενειακό και φιλικό μου περιβάλλον, που δεν νομίζω ότι χρειάζονται δημοσιοποίηση εδώ. Ναι ήμουν πιο τυχερός, από πολλούς ανθρώπους που συνάντησα, αλλά δεν έχω ζήσει και σε καμία γυάλα.

Δε διαφωνώ με αυτά που γράφεις, η ψυχική ασθένεια είναι όντως μια πολύ δύσκολη και απαιτητική κατάσταση. Αναφερόμουν όμως στο έργο συγκεκριμένα, που συνεχίζω να θεωρώ, τέσσερις μήνες μετά τη συγγραφή αυτού του κειμένου, ότι μάλλον εκβιάζει τη συγκίνηση του θεατή. Δεν έχω όμως γενικά αυτήν την αντιμετώπιση, πρόσφατα είδα τον "Ήχο του όπλου", θεατρικό έργο με αρκετά παρόμοια θεματολογία, που καθόλου δε με έκανε να νιώσω έτσι.

Τι να πω, καθένας με την ευαισθησία και τα γούστα του. Χαίρομαι πάντως που σε συγκίνησε και που θέλησες να το καταθέσεις στα σχόλιά μας.

aristea είπε...

βρήκα το Blog σου ψάχνοντας κριτικές της παράστασης στο Ιντερνετ. Συμφωνώ σε πολλά σημεία μαζί σου- δεν αντιλέγω οτί τέτοια συμβάντα μπορεί να συμβαίνουν σε ανθρώπους γύρω μας, αλλά ένιωσα μια αποστασιοποίηση βλέποντας την παράσταση. Η μόνη σκηνή που με συγκίνησε πραγματικά ήταν όταν αποχωρίζονταν τα δυο αδέφια- τέλος του έργου πια.
Μια παράσταση που ασχολείται με τόσα πολλά και τόσο σοβαρά θέματα (ρατσισμός, μετανάστευση, ψυχική υγεία, φροΫδικά συμπλέγματα) στο τέλος καταρρεέι κάτω από το ίδιο της το βάρος, χωρίς να έχει δώσει έμφαση σε κανένα τελικά από αυτά. Αν έπρεπε να τελειώσω την πρόταση :"Η παράσταση ήταν για..." δεν θα ήξερα τι να πρωτοβάλω. Τελικά για τίποτα. Προσωπική μου άποψη, "πιασάρικα" όλα τα θέματα τα οποία πραγματεύεται για να γίνει μια "βαριά" παράσταση (και άρα να θεωρηθεί "ποιτική"), αλλά κάπου το χάνει.
Κυρίως δε: (και για να μείνω στην φροΫδική διάσταση του έργου)περισσότερο ψυχικά διαταραγμένη ήταν η μάνα από το Λευτέρη, άρα και το γάλα της περισσότερο "τοξικό" για την υγεία του.