CLICK HERE FOR THOUSANDS OF FREE BLOGGER TEMPLATES »

4.2.08

Θυμωμένη τέχνη: Συγκέντρωση μπροστά από το Αρχαιολογικό Μουσείο την Τρίτη στις 12:00

Περιπλανώμενος στα ιστολόγια τις προηγούμενες μέρες, οδηγήθηκα στη σελίδα «Για να κατακτήσει ο πολιτισμός τη θέση που του αξίζει», που περιλάμβανε ένα σύντομο κείμενο, ζητούσε την υπογραφή μου αν συμφωνώ και καλούσε σε συγκέντρωση έξω από το Αρχαιολογικό Μουσείο την Τρίτη στις 12 το μεσημέρι. Υπέγραψα εκεί και παρέπεμψα με σύνδεσμο στη σελίδα ήδη από την Πέμπτη, θα ήθελα όμως σήμερα να κάνω μια σειρά από σύντομα, κριτικά σχόλια. Ας δούμε όμως πρώτα το κείμενο.

«Θυμώνουμε όταν το κράτος ξεπουλά τον πολιτισμό.
Όταν αναγορεύουν σε υπέρτατη αξία το χρήμα, την εκμετάλλευση, την ευτέλεια.
Όταν ο πολιτισμός γίνεται αντικείμενο συναλλαγής.
Όταν «η τέταρτη εξουσία», αντί να ελέγχει, διαπλέκεται με τους ελεγχόμενους.
Όταν η τηλεόραση υποκαθιστά και υπονομεύει τους δημοκρατικούς θεσμούς.
Όταν προσπαθούν να μας πείσουν ότι τα πράγματα δεν μπορούν να αλλάξουν.

Μιλάμε με την τέχνη μας για όλα αυτά που μας θυμώνουν, ενώνουμε τη φωνή μας
με όσους θέλουν ένα διαφορετικό κόσμο.
Καλούμε όλους όσοι συμμερίζονται αυτόν το θυμό, την Τρίτη 5-2-2008 στις 12.00 το μεσημέρι, στο αρχαιολογικό μουσείο, να συναντηθούν μαζί μας
Καλέστε όσους μπορείτε για επικοινωνία και διάλογο σε αυτό το blog: paremvasipolitismou.wordpress.com»

Στη δική μου ανάγνωση το κείμενο είναι αρκετά γενικόλογο και γεμάτο ρητορικές ευκολίες, με ένα κράτος που ξεπουλά τον πολιτισμό, ο οποίος γίνεται αντικείμενο συναλλαγής, ενώ η τέταρτη εξουσία διαπλέκεται και η τηλεόραση υποκαθιστά τους θεσμούς κτλ. Διαβάζοντας κάποιος/α είρων μοναχά το κείμενο, χωρίς να δει τις υπογραφές, θα πίστευε πως οι Έλληνες/ίδες καλλιτέχνες/ιδες ήταν σε λήθαργο, ξύπνησαν στα μέσα της προηγούμενης εβδομάδας, είδαν μέσες – άκρες τι συμβαίνει γύρω τους και έκπληκτοι/ες εξαγριώθηκαν. Μια πρόχειρη όμως ματιά στη λίστα υπογραφών που ακολουθούσε ήδη από την αρχή το κείμενο, κάνει σαφές ότι δεν έχουμε τέτοιες περιπτώσεις ανθρώπων. Το κείμενο συνειδητά επιλέχτηκε λοιπόν να είναι τόσο γενικό και σύντομο, αναρωτιέμαι όμως σε τι εξυπηρετεί αυτό (μια εκδοχή πολύ πιο συγκεκριμένης κριτικής μπορείτε να διαβάσετε στα σχόλια από το Δημήτρη Κουμάνταρο).
Περνώντας σε κάτι ακόμη που με προβλημάτισε, γίνεται ξεκάθαρο από τον τίτλο του ιστολογίου ότι η πρωτοβουλία αυτή ξεκίνησε μετά από πρόταση της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ σε κάποιους/ες καλλιτέχνες/ιδες. Δεν είναι ότι με φοβίζει το καπέλωμα, δεν κατάλαβα όμως από το κείμενο με ποιο ακριβώς τρόπο συνδέεται ο ΣΥΡΙΖΑ με την κινητοποίηση: τη στηρίζει απλώς, συμμετέχει σε αυτήν, είναι μια οργανωμένη δράση του;
Τέλος, μου είναι παντελώς ακατανόητη η επιλογή της ώρας (12:00 π.μ.) της συγκέντρωσης που ουσιαστικά αποκλείει τους/τις περισσότερους/ες εργαζόμενους/ες, οι οποίοι/ες θα είναι εκείνη την ώρα στις δουλειές τους. Καταλήγει να είναι μια συγκέντρωση που απευθύνεται σε καλλιτέχνες/ιδες αποκλειστικής απασχόλησης, σε βραδινές ώρες ή στην ησυχία του σπιτιού και του εργαστηρίου τους.
Στα σχόλια διατυπώθηκαν βέβαια πολύ πιο έντονες ενστάσεις από τις δικές μου. Ο Αλέξης Ανδρουλάκης παρέπεμψε αρχικά σε μια συζήτηση στην επιθεώρηση τέχνης «Ποιείν», που είναι πολύ εκτενής για να τη συνοψίσω εδώ (κάποια σχόλιά της όμως αξίζει πραγματικά να τα διαβάσετε) και στη συνέχεια διατύπωσε κάποιες θυμωμένες αντιρρήσεις, τις οποίες θα απέδιδα περιληπτικά ως εξής: ο πολιτισμός δεν ξεπουλιέται, αλλά γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης από κράτος και ιδιώτες, υπάρχει μεγάλη ευθύνη των καλλιτεχνών/ιδών όσον αφορά στις συναλλαγές τους με κράτος – ΜΜΕ και στη γοητεία που τους ασκεί το χρήμα, αλλά και στην αδυναμία τους να κάνουν τέχνη που να αντιστέκεται - προβληματίζει. Μέχρι εδώ δεν έχω ιδιαίτερες διαφωνίες με τον προβληματισμό του Ανδρουλάκη, ο οποίος δυστυχώς συνεχίζει με τη συλλήβδην απαξίωση όλων των υπογραφόντων/ουσών, καθώς θεωρεί ότι δεν κάνουν τέχνη που αντιστέκεται και μάλιστα θάβουν στην αφάνεια κάθε δημιουργική φωνή (αντίρρηση που διατύπωσε και ο Βαγγέλης Τσάγγος), αναρωτιέται γιατί κάποιοι έχουν πρόβλημα με την ώρα, ενώ εύχεται να ενσκήψει κάποια θεομηνία την Τρίτη και να εμποδίσει αυτή την άσκοπη συγκέντρωση. Τέτοια προβλήματα θεωρεί πως λύνονται μόνο με την κριτική καλλιτεχνική δημιουργία και όχι με συγκεντρώσεις τέτοιας λογικής και από τέτοιους ανθρώπους. Ο Αναμοχλευτής εστίασε στο ζήτημα ότι κάποιοι/ες από τους/τις υπογράφοντες/ουσες διαπλέκονται οικονομικά με την κεντρική εξουσία μέσω των επιχορηγήσεων, στο ότι οι βουλευτές που υπογράφουν θα όφειλαν να δίνουν αγώνα για το ζήτημα στη Βουλή και ότι τελικά η κινητοποίηση εκφράζει το προσωπικό παράπονο κάποιων που έμειναν έξω από το παιχνίδι. Η bloggoios πάλι επέλεξε να διατυπώσει τις αντιρρήσεις της με ένα αρκετά συνειρμικό κείμενο που είναι καλύτερο να το διαβάσετε αυτούσιο στα σχόλια του ιστολογίου, ενώ ο stixakias προτίμησε να ανεβάσει στο ιστολόγιό του ένα καυστικά σατιρικό ποίημα.
Ανέφερα διεξοδικά τις αιτιάσεις των Ανδρουλάκη, Αναμοχλευτή και παρέπεμψα στον ποιητικό θυμό των bloggoios και stixakia γιατί δεν μπορώ να αγνοήσω τον προβληματισμό που καταθέτουν, ένα μέρος του εξάλλου είναι και δικός μου. Αναρωτιέμαι όμως πώς θα δημιουργηθούν πυρήνες καλλιτεχνών/ιδών που θα συζητούν, θα κρίνουν και ίσως θα αντιστέκονται, αν κατ’ αρχήν δεν αρχίσουν να μαζεύονται, έστω γενικόλογα, έστω με αρκετούς/ές ένοχους/ες για όσα ακριβώς κατηγορούν ανάμεσά τους. Δε ζητώ από την πρώτη συγκέντρωση μιας νέας κινητοποίησης να είναι κάτι πολύ παραπάνω, έχω όμως την απαίτηση να γίνει κάτι παραπάνω, αν θέλει να με πείσει για τις προθέσεις της και να έχει τη συμμετοχή μου.
Με αυτά και με εκείνα, δε μετάνιωσα για την υπογραφή μου και θα είμαι την Τρίτη έξω από το Αρχαιολογικό Μουσείο, αν μπορέσω να μεταθέσω τις τελευταίες ώρες μου στο σχολείο. Ελπίζω όμως να μην είναι η τελευταία φορά που θα συναντηθούμε.

Υ.Γ. Πολύ διαφορετικά, αλλά πυκνά κι ωραία το έθεσε η Ελένη Καρασαββίδου στα σχόλια: Όπως διάβασα στο βιβλίο ενός νέου ποιητή, (του Στ. Ροϊδη) πρέπει να αμφισβητήσουμε τα κυριαρχικά δικαιώματα του θορύβου επί της Μοναξιάς. Η Μοναξιά πρέπει ν ακούγεται… Την (υπαρξιακή και πολιτιστική μας) μοναξιά κάποιοι θα καταθέσουμε εκεί. Ας μην πάμε ως ξερόλες, ας διατηρήσουμε δηλαδή ανέπαφο τον θυμό μας δίχως φτηνή εκτόνωση του θορύβου που καλύπτει την Φωνή, και προπαντώς ας μην αναπαράξουμε τον εξουσιαστικό ναρκισσισμό του καλλιτέχνη… Η αγωνία μας πρέπει ν ακουστεί με καθαρή Φωνή. Κι η θέση μας το ίδιο.

12 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Aφού σε ευχαριστήσω που ανέφερες την αντίρρησή μου, θα σχολιάσω στο κείμενό σου με ένα σχόλιο που έχω κάνει από το μεσημέρι στο post της "Θυμωμένης Τέχνης" το οποίο -ακόμα!- δεν έχει περάσει το moderation ενώ άλλα επόμενα έχουν δημοσιευτεί.

@θυμωμένη τέχνη:
Η τέχνη όταν θυμώνει παράγει. Γεννά.
Μέσα από μοναχικούς και επώδυνους τοκετούς.
Όχι με τσάρκες στα Υπουργεία και προπαντός όχι με συντονιστικά όργανα.
Κάντε το θυμό σας ποίημα, πίνακα, γλυπτό όχι βόλτα -και προπαντός- όχι-άγρα ψήφου
Είτε βόλτα τον κάνετε είτε άγρα είτε ψήφο, του αλλάζετε το φύλλο. Τον ευνουχίζετε.
Δεν ξέρω αν ο θυμός σας, σας επιτρέπει να με εννοήσετε…

Αυτά διατυπώθηκαν το μεσημέρι και δεν έχουν ακόμα εγκριθεί.

Αυτή είναι και η θέση μου στα ερωτήματά σας.
Κάντε Τέχνη -λοιπόν- και όχι διαπραγματεύσεις για εκείνη.

Την καλησπέρα μου

αμμος είπε...

Αγαπητέ stixakia καλωσόρισες. Ένα πραγματάκι να ξεκαθαρίσουμε μόνο από την αρχή: δεν είμαι μέλος του ΣΥΡΙΖΑ, ούτε ανήκω στην ομάδα που έκανε το κάλεσμα για τη συγκέντρωση ή έστησε το μπλογκ. Κάνεις καλά που αναπαράγεις εδώ το σχόλιό σου που δεν πέρασε από έγκριση, θα ήταν όμως αστείο να σου απαντήσω εκ μέρους της Θυμωμένης Τέχνης και ούτε το θέλω.

Εγώ λοιπόν θα έλεγα τα εξής με αφορμή το σχόλιό σου. Διαβάζοντας τις υπογραφές, βρίσκω και ονόματα που ομολογουμένως συμμετείχαν σε επώδυνους τοκετούς, δημιούργησαν και αντιστάθηκαν με τον τρόπο τους. Πολλούς άλλους δεν τους ξέρω, ή δεν ξέρω πως έχουν κινηθεί, οπότε μπορεί να έχεις εν μέρει δίκιο, μπορεί και όχι. Μιλώντας για την αφεντιά μου όμως που κάπως τη γνωρίζω, έχω κάνει τις υποχωρήσεις μου σε διάφορα, έχω υπάρξει κάποιες λίγες φορές θαρραλέος, αλλά εν πάσει περιπτώσει δεν έχω πάρει ποτέ φράγκο για τη γραφή μου, ούτε έχω περάσει καν τις πόρτες του Υπουργείου Πολιτισμού. Υποθέτω καλή τη πίστει πως δεν είμαι ο μόνος από τους υπογράφοντες.

Για την άγρα ψήφων είναι σαφές ότι δεν μπορώ να σου απαντήσω. Έχοντας όμως συμμετάσχει κατά καιρούς αυτόνομα σε πρωτοβουλίες για θέματα που με ενδιέφεραν(χωρίς ποτέ να έχω υπάρξει ποτέ μέλος κόμματος), αντιμετώπιζα πάντα έναν προβληματισμό που για εσένα όμως φαίνεται λυμένος: όταν ένα κόμμα ή οργάνωση ξεκινά μια πρωτοβουλία στην οποία εμπλέκονται και απλοί πολίτες, είναι δεδομένες οι πονηρές προθέσεις - άγρα ψήφων και μέλων; Προσωπικά κρίνω κατά περίπτωση, συχνά απογοητεύομαι αλλά όχι πάντα.

Τέλος, μοιάζει να θέτεις ένα δίλημμα με το οποίο διαφωνώ, ότι ο καλλιτέχνης είτε θα αντιδράσει ουσιαστικά μέσα από την τέχνη του, είτε θα αντιδράσει ανούσια μέσα από την πολιτική δράση και την οργανωμένη διαμαρτυρία. Η προσωπική μου οπτική είναι πως είτε κάνεις τέχνη για να ζήσεις, είτε για να βγάλεις γούστα, αυτό είναι ένα κομμάτι της καθημερινότητας σου, μπλέκεται και συνδέεται με την υπόλοιπη ζωή σου, έχει τελικά μια πολιτική πλευρά. Είναι επιλογή σου να αρθρώσεις πολιτικό λόγο για την τέχνη ή να μιλήσεις πολιτικά μέσα από την τέχνη σου, το ένα όμως δε νομίζω ότι αποκλείει το άλλο.

Με αυτά και με εκείνα έγραψα άλλο μισό ποστ στα σχόλια, τα ζήτημα όμως με ενδιαφέρει ακριβώς για τις αντιρρήσεις που έθεσες μαζί με άλλους και όχι για το ευχάριστο θέαμα μιας συγκέντρωσης καλλιτεχνών στο Αρχαιολογικό Μουσείο, στην οποία δεν ξέρω καλά καλά αν θα μπορέσω να πάω.
Καλο βράδυ και από μένα.

Ανώνυμος είπε...

Καλώς σε βρήκα αμμος!
Επέτρεψέ μου ένα μικρό καμ μπακ.

Αρχικά θέλω να πω, πως ασφαλώς και δεν είχα την αξίωση να απαντήσεις εκ μέρους άλλων για τη μη έγκριση του σχολίου -η οποία και έγινε τελικά όση ώρα εμείς συζητάμε- .

Στην ουσία τώρα.
Ο προβληματισμός που ανέφερες

"όταν ένα κόμμα οποιοδήποτε συμπληρώνω ή οργάνωση εξαρτάται ξεκινά μια πρωτοβουλία στην οποία εμπλέκονται και απλοί πολίτες, είναι δεδομένες οι πονηρές προθέσεις - άγρα ψήφων και μελών"

ΝΑΙ. Για μένα είναι λυμένος

Δεδομένου τούτου, η οποιαδήποτε παραπάνω ανάλυση για τη συγκεκριμένη συγκέντρωση θα γίνει από την οπτική γωνία του προκατειλημένου (για μένα μιλάω)

Ας μην κάνω όμως κατάχραση της φιλοξενίας σου και ας σταματήσω εδώ (παρόλο που θα μπορούσα κι εγώ να γράψω ολόκληρο ποστ όπως πολύ όμορφα είπες :-) )

Καλό σου βράδυ και σόρι για την πολυλογία

αμμος είπε...

Stixakia, δεν υπάρχει θέμα κατάχρησης της φιλοξενίας, άμα δε θέλαμε να ξεκινάνε κουβέντες, δε θα είχαμε ανοιχτά τα σχόλια. Μπορείς να κάνεις όσα καμπάκ θέλεις.
Διαφωνούμε πολιτικά και είναι σαφές. Δεν έχω χάσει συνολικά την ελπίδα μου απέναντι στα κόμματα, παραμένω όμως καχύποπτος απέναντί τους. Αυτό δυστυχως είναι κουβέντα πολύ μεγάλη και περίπλοκη για σχόλια. Φοβάμαι πάντως πως όσο τους απαξιώνουμε και αποχωρούμε απο το δημόσιο χώρο, τόσο πιο ανενόχλητους τους αφήνουμε.

Δεν ξέρω αν διαφωνούμε και στο
δεύτερο σημείο που σου έθεσα ως αντίρρηση, ότι για μένα δεν υπάρχει δίλημμα πολιτικού λόγου για την τέχνη - πολιτικού λόγου μέσα από την τέχνη. Αν έχεις όρεξη πες μου και για αυτό.

Μέχρι τότε την καληνύχτα μου.

Ανώνυμος είπε...

Έτσι όπως το τοποθετείς

"δεν υπάρχει δίλημμα πολιτικού λόγου για την τέχνη - πολιτικού λόγου μέσα από την τέχνη"

δε θα διαφωνήσω.

Σε καμία περίπτωση δε θεωρώ την τέχνη αυτισμό και σαφέστατα ένα μεγάλο μέρος της "ομιλεί" πολιτικά. Δε θα μπορούσε άλλωστε να είναι διαφορετικά.
Το πρώτο σκέλος βέβαια -πολιτικός λόγος για την τέχνη- σηκώνει μεγάλη συζήτηση. Η βάση όμως του συλλογισμού με βρίσκει σύμφωνο.

Και κάτι ακόμα που θα ήθελα να ξεκαθαρίσω. Σαφώς και δεν αφορίζω ή "κράζω" συλλήβδην όλους όσους έσπευσαν να υπογράψουν. Περισσότερο τη διατύπωση του καλέσματος "έκραξα" καθώς και αυτά που επιβουλεύονται οι εμπνευστές του...

sot είπε...

Ελπίζω κάποια στιγμή να έχω χρόνο και να διαβάσω όλες τις παραπομπές. Πιστεύω πάντως πως οι ίδιοι οι άνθρωποι του πολιτισμού έχουν δώσει τα κλειδιά στο κράτος. Δεν αναφέρομαι βέβαια σε όλους, αλλά κυρίως σε όσους όλα αυτά τα χρόνια βασιζόμενοι στον κρατικό προϋπολογισμό και στη διαπλοκή τους με δημοσιογραφικά κέντρα έχουν αυτοδιοριστεί πνευματικοί και πολιτιστικοί ηγέτες. Και στερούν από πολλούς αξιόλογους νέους και μεγαλύτερους δημιουργούς τους οικονομικούς πόρους, (αυτό για μένα είναι το λιγότερο) αλλά αφήνουν και το έργο τους στην αφάνεια.
Είναι βέβαια ταυτισμένο το φαινόμενο και με ό,τι συμβαίνει σε όλους τους άλλους τομείς, όμως τουλάχιστον στο χώρο του πολιτισμού θα έπρεπε να υπάρχει μια μεγαλύτερη αντίσταση.

numb είπε...

άμμε, καλά τα λες

δεν με έπεισαν

ελπίζω να πήγαν όλοι όσοι υπέγραψαν στο μουσείο (αν και έχω κάποιες αμφιβολίες). ίσως κάποιοι υπέγραψαν μόνο και μόνο για να έχουν να λένε ότι διαμαρτύρονται. λογικά, μετά θα άλλαξαν πλευρό και θα ξεράθηκαν στον ύπνο.

Ανώνυμος είπε...

Αν και σε άλλη περίπτωση η τόσο έντονη παρουσία του ΣΥΡΙΖΑ θα ήταν εκείνη που με ενοχλεί, στην προκειμένη περίπτωση ήταν το γενικόλογο κείμενο που με έκανε να αγνοήσω εντελώς τη συγκεκριμένη κινητοποίηση.
Αυτά τα θέματα μπορούν να συζητηθούν και να εξαντληθούν στα πλαίσια ενός σουαρέ με ένα καλό κρασί και μερικά φοντάν σε νεοκλασσικά σαλόνια, κάτω από φορτωμένες βιβλιοθήκες, με ιχυρές δόσεις αντορνολογίας και πινελιές καντίνσκυ.
Η επανάσταση στην τέχνη γίνεται ήδη από αυτούς που αρνήθηκαν την τηλεόραση, δεν παίζουν στα μπουζούκια και οι μεγάλοι εκθεσιακοί χώροι τους σνομπάρουν...΄
Όσο για την πολιτική διάσταση του θέματος, χρειάζονται συγκεκριμένες προτάσεις...

Φωτούλα Τζιώντζου είπε...

"Θυμώνουμε όταν το κράτος ξεπουλά τον πολιτισμό"
Εγώ πάλι βαρέθηκα να θυμώνω γενικώς και αορίστως με απρόσωπα σύνολα και να το καταθέτω δια της παρουσίας μου. Άσε που πάντα είχα την άποψη ότι εάν δεν μπορείς σε αυτούς τους χώρους να διαχειριστείς τη κρίση σου μη περιμένεις να το κάνει κανένας άλλος για σένα. Από την άλλη καλλιτέχνες και ΣΥΡΙΖΑ μια χαρά δρώμενο μου κάνει και οι αγελάδες πάλι δεν ήταν κακές, εγώ ξανάμανα πάλι είμαι.
Καλό σου απόγευμα :)

αμμος είπε...

Παιδιά συγγνώμη για την καθυστερημένη απάντηση αλλά είχα μια παράξενη μέρα χτες.

Σοτ, συμφωνώ μαζί σου, με τη μόνη ένσταση ότι δεν μπορούμε να μιλάμε για τους καλλιτέχνες γενικά, έχουν κι αυτοί τις διαφοροποιήσεις τους, όσον αφορά στις πρακτικές που περιγράφεις, το σημειώνω και στα σχόλια.

Numb, νομίζω πως γίνεσαι άδικος, συνυπέγραψαν κι άνθρωποι που αποδεδειγμένα έχουν κινητοποιηθεί για διάφορα ζητήματα. Μερσί για το κομπλιμάν πάντως.

Καλή μου Μάγια συμφωνώ απολύτως.

Αγαπητή Νερίνα, συμφωνώ και LOL.

sot είπε...

Σωστά. Κι εγώ σ'ένα κομμάτι αναφέρομαι.

Eleni Karasavvidou είπε...

Σ ευχαριστώ Αμμαζόνιε που εντόπισες το σχόλιο και του έκλεισες το μάτι, όπως κι συτό. Και στην τελική... "δεν αξίζει να πας στην έρημο και να μην χαθείς".
Πολύ συντροφικά,
Ελένη Καρασαββίδου