CLICK HERE FOR THOUSANDS OF FREE BLOGGER TEMPLATES »

14.12.08

Phantomcast 1: Παντού υπάρχει ένας μύθος

Ας ξεκινήσουμε με μια ιστορία που μου είπε ένας κομουνιστής φίλος, ο Παύλος, χτες βράδυ. Διμοιρία των ΜΑΤ, ξημερώματα της Τρίτης, αποκαμωμένη από τα επεισόδια και τις οδομαχίες, αποκρούει μια τελευταία επίθεση αναρχικών και παίρνει την εντολή να ξεκουραστεί. Βγάζουν αντιασφυξιογόνες μάσκες και κράνη, ανοίγουν κάποια κουμπιά από τη στολή για να αρχίσει να εξατμίζεται ο ιδρώτας, κοιτάζουν τα αποκαΐδια γύρω τους. Ο διμοιρίτης τους παρατηρεί ένα μοναδικό μπουκάλι από μολότοφ που στέκεται όρθιο ανάμεσα στα συντρίμια, χωρίς να έχει σπάσει και πάρει φωτιά, και σχολιάζει εύθυμα: “Παντού υπάρχει ένας Μύθος”
[Παρθένα Χοροζίδου και Σπείρα Σπείρα “Η γούμαν η μπάρμαν” του Σταμάτη Κραουνάκη, από την Κλασική συνταγή]
Ήταν εύκολο τις προηγούμενες μέρες να αντιδράσεις αντανακλαστικά και απλοϊκά απέναντι σε αυτά που συνέβαιναν στο κέντρο της Αθήνας: μπάτσοι γουρούνια δολοφόνοι τα ΜΑΤ δολοφονούν εδώ και τώρα να αφοπλιστούν να καεί να καει το μπουρδέλο η Βουλή η λαϊκή εξέγερση και η βία της δε μπαίνει σε καλούπια - η Αθήνα καίγεται δεν υπάρχει κράτος να επεμβεί η αστυνομία να κατεβεί ο στρατός - ζούμε ιστορικές στιγμές πέφτει η κυβέρνηση ο καπιταλισμός περνά μια πρωτοφανέρωτη κρίση η ιδέα της επανάστασης είναι πιο επίκαιρη από ποτέ – ήταν ένα μεμονωμένο και ατυχές περιστατικό δε δικαιολογεί σε καμία περίπτωση τέτοια επεισόδια τυφλής βίας κτλ.Έλεος.
[Νικόλας Άσιμος και Χορός “Σεισμός” του Νικόλα Άσιμου, από το “Ο Ξαναπές”]
Για το νεαρό Αλέξη θα αποφύγω να πω ότιδήποτε. Ελπίζω μόνο αυτό το ανεκδιήγητο σκυλολόι που έχει πέσει πάνω στο σώμα της μνήμης του και το κατασπαράζει (Τατιάνες, Κούγιες και λοιποί) να χωθεί σύντομα πίσω στη φωλιά του.
[Διονύσης Σαββόπουλος “Μικρή Ελλάδα” του Διονύση Σαββόπουλου από τη “Ρεζέρβα”]
Η ανεκδοτολογική εισαγωγή της πρώτης παραγράφου, λειτουργεί ως μόττο για το κείμενο, αυτές τις μέρες παντού υπάρχει ένας μύθος, και αντίθετα με το διμοιρίτη, δεν αναφέρομαι στη μπίρα. Αν έχει νόημα μια ερμηνεία από εμένα για τη λαϊκή οργή που ακολούθησε το θάνατο του Αλέξη, προσωπικά δεν είδα ούτε τα παιδιά του καταπιεσμένου προλεταριάτου να ξεσηκώνονται, ούτε μια μικρή ομάδα από χούλιγκαν να καίει και να λεηλατεί. Όσο θα έχουμε μητροπόλεις χωρίς ελεύθερους δημόσιους χώρους και ζωντανά κοινωνικά δίκτυα, όσο τα σκουπίδια μας και η μόλυνσή μας θα μας δηλητηριάζουν, όσο η πλειοψηφία των οικονομικών στρωμάτων θα συνθλίβεται προς τα κάτω, οι γυναίκες και οι διαφορετικοί σεξουαλικοί προσανατολισμοί θα καταπιέζονται, επί του προκειμένου όσο οι νεότεροι/ες θα ασφυκτιούν κάτω από τις προηγούμενες γενιές, ας μην περιμένουμε κοινωνική ειρήνη. Αυτό που ένωσε τη νεολαία από τα πιο υποβαθμισμένα μέχρι τα πιο πολυτελή προάστια της Αθήνας μαζι με περιθωριοποιημένες κοινωνικές ομάδες και τους πάντα πρόθυμους/ες για διαμαρτυρία ακτιβιστές/τριες, σε μια παράξενη συμμαχία πότε της ειρήνης και πότε των μπάχαλων, ήταν η συνολική βία που ζούμε καθημερινά: οικονομική, συμβολική, πολιτισμική, σεξουαλική, γενεαλογική, οικολογική. Προφανώς διαφοροποιούμαι από την Αριστερά, λέγοντας ότι οι καταπιέσεις μας γίνονται όλο και περισσότερο διαταξικές, και ότι αν επιθυμούμε την κοινωνική αλλαγή πρέπει να αναλάβουμε ευθύνη για τους κοινωνικούς μας ρόλους και τη βία που μας ασκείται, να συζητήσουμε και να συνδιαμορφώσουμε με τους συμπολίτες/ισσές μας, να προτάξουμε το όραμα μιας δημοκρατίας, αν όχι άμεσης, τουλάχιστον συμμετοχικής. Να διεκδικήσουμε δηλαδή καλύτερους υλικούς όρους για τη ζωή μας, τόσο άμεσα όσο και μακροπρόθεσμα, στο σωματείο μας, στη γειτονιά μας, σε μια ομάδα για τα πολιτικά δικαιώματα (πιθανόν και σε μια πολιτική οργάνωση, οι πιο χαλκέντεροι/ες από εμάς). Και όσο για το ψηφιακό μετερίζι των ιστολογίων, του facebook, των twitter και των forum, να υπερασπίσουμε ένα λόγο ταυτόχρονα κριτικό αλλά και ψύχραιμο, συνδυασμός που μου έλειψε θλιβερά πολύ αυτές τις μέρες.
[Παιδική χορωδία “Τα παιδιά κάτω στον κάμπο” του Μάνου Χατζιδάκι από το Sweet movie]
Συνεχίζοντας με την (τυφλή) βία των επεισοδίων, θα ήθελα να προσθέσω μια προσωπική και δύο τρεις πιο θεωρητικές παρατηρήσεις στην προηγούμενη ανάρτησή μου, χωρίς βέβαια να έχω αλλάξει γνώμη για τίποτα από όσα γράφω εκεί. Σε προσωπικό επίπεδο η σωματική βία μου προκαλεί αηδία και εμετό, έχοντας την εμπειρία δύο χρόνων επαγγελματικής εμπειρίας σε φυλακές ως εκπαιδευτικός και μια στρατιωτική θητεία κατά την οποία ήμουν παρατηρητής σε άγριους βασανισμούς ζώων, τους οποίους δε μπορούσα να εμποδίσω. Σε πολιτικό επίπεδο όμως δε μπορώ να μη δω (πειθόμενος κατά βάση από τους Φουκώ και Κονδύλη) ότι η βία είναι αναπόσπαστο στοιχείο του πολιτισμού μας, σε μια ποικιλία από μορφές: τους πειθαναγκασμούς της σχολικής εκπαίδευσης και της οικογενειακής ανατροφής, τη συμμόρφωση σε νόμους με τους οποίους διαφωνείς (ακόμη και μια άμεση δημοκρατία δε μπορεί να παραγάγει απόλυτη ομοφωνία), την επιρροή από μια γοητεία που δεν είσαι έτοιμος/η να δεις κριτικά, με τα παραδείγματα να είναι ατελείωτα πραγματικά. Ο εξορθολογισμός και η διαχείριση της βίας ως αναγκαίο κακό και μέσο προς κάποιο σκοπό, είναι κάτι πολύ εκτενέστερο από τα συνθήματα για το γενικό αφοπλισμό της αστυνομίας (ευχαρίστως αν μπορούμε να αφοπλίσουμε και το έγκλημα) ή για δολοφόνους αστυνομικούς (η κρατική βία περιέχει επίσης δασκάλους/ες, δικαστικούς, δεσμοφύλακες, νομοθέτες/τριες, σε μια πρόχειρη και ελλιπέστατη απαρίθμηση). Είναι επίσης πολύ διαφορετικό από το φετιχισμό της βίας που χαρακτηρίζει σχεδόν το σύνολο του ριζοσπαστικού χώρου στην Ελλάδα, ακολουθώντας κατά κάποιο τρόπο το ρηθέν υπό του Μάο “μεγάλη αναστάτωση, υπέροχη κατάσταση”.
[Ελένη Βιτάλη “UFO” της Ελένης Βιτάλη από το Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ]
Οφείλω εδώ να προσθέσω και μία κριτική που προέρχεται από το φεμινιστικό και το ΛΟΑΤ κίνημα: τόσο ο/η ένοπλος/η αστυνομικός, όσο και ο/η επαναστάτης/τρια με το καδρόνι - σημαία ή τη μολότοφ αναπαράγουν ένα παλαιότατο και σιχαμένο πρότυπο, του μάτσο φαλλοκράτη που επιβάλλεται με τη σωματική του βία (με Κτηνώδη Δύναμη και Ογκώδη Άγνοια, για να θυμηθούμε και ένα ωραίο ακρωνύμιο). Όσοι/ες θέλετε μια άλλη, ολότελα νέα κοινωνία, προσέξτε σας παρακαλώ τι στερεότυπα αναπαράγετε ανέμελα με τη δράση σας. Και μια τελευταία παρατήρηση, λιγότερο θεωρητική: η κινηματική βία ιστορικά έχει παραγάγει ελάχιστα επαναστατικά καθεστώτα και υπερβολικά πολλή μεταρρύθμιση και καταστολή. Στα καθ' ημάς, είναι αφελές να πιστεύουμε (να πιστεύετε καλύτερα) ότι οι συγκρούσεις με τα ΜΑΤ μπορούν να εντείνονται συνεχώς, χωρίς οι δυνάμεις καταστολής να αποκτούν ενισχυμένο ρόλο, χωρίς η ακροδεξιά να παίρνει κεφάλι, χωρίς οι νοικοκυραίοι να ζητούν την επέμβαση του στρατού ή την επιπλέον στελέχωση της αστυνομίας. Επιπλέον, και ακολουθώντας τον Τόνι Νέγκρι, θα συμβούλευα τους/τις ριζοσπάστες/τριες να μην ξεχνούν την αφομοιωτική δύναμη της Αυτοκρατορίας: οι περισσότερες κινηματικές δράσεις μπορούν ευκολότατα να λειτουργήσουν ως βούτυρο στο ψωμί του συστήματος, στη θετική εκδοχή με αποτέλεσμα φιλολαϊκές αλλά μερικότατες μεταρρυθμίσεις, στην αρνητική εκδοχή τρομονόμους και αστυνομοκρατία. Εκεί που βλέπετε το σύστημα να ταλαντεύεται, σύντροφοι και συντρόφισσες, μπορεί απλώς να χορεύει βαλς μαζί σας.
[Madonna και Adonio Banderas “Waltz for Eva and Che” από την ταινία Evita.]

Είπα πολλά και με σύντομο τρόπο, ελπίζω πυκνό και όχι αποσπασματικό. Συνεχίζουμε την κουβέντα αλλού, είτε εδώ μέσα στα σχόλια, είτε εκεί έξω στην καπνισμένη Μητρόπολη.

8 σχόλια:

Unknown είπε...

Φυσικά για άλλη μια φορά συμφωνώ μαζί σου (την τρίτη θα συμβεί κάποιο κοσμοϊστορικό γεγονός φαντάζομαι).

Θα εστιάσω στην αναφορά σου στα στερεότυπα, κάτι που σκέφτομαι μέρες τώρα, και δεν μπορώ να βρω αρκετά καλό τρόπο να εκφράσω χωρίς να πέσω σε άλλα στερεότυπα. Αν πραγματικά αξίζει να επαναστατήσει κανείς σε κάτι πάντως, αυτά είναι τα στερεότυπα. Υποψιάζομαι όμως ότι ο κόσμος δεν είναι ακόμα έτοιμος να καταλάβει που βρίσκονται αυτά...

Σε ένα από τα πολύ γνωστά βίντεο/συνεντεύξεις του Χατζιδάκι, αναφερόμενος σε επεισόδια στα Εξάρχεια εκείνων των χρόνων, σημείωσε πως θα πρέπει να αντιδράσει κανείς σε ό,τι προσπαθεί να καταστείλει τη διαφορετικότητα. Συμφωνώ φυσικά μ' αυτό. Με την μόνη διαφορά, πως η διαφορετικότητα εκείνης της εποχής έχει γίνει το στερεότυπο της σημερινής.

Ανώνυμος είπε...

Έγραψες, Άμμε!
Μπράβο σου!

Κωστής Σπηλιώτης είπε...

Ίσις χαίρομαι που το κειμένο μου είναι κοντά και σε δικές μου σκέψεις, καθώς οι αφετηρίες μας είναι αρκετά διαφορετικές. Από τη μεριά μου φοβάμαι ότι τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις (θετικές ή αρνητικές) είναι αναπόφευκτα στην καθημερινή ζωή, μας δίνουν εύκολα και βολικά συμπεράσματα, χωρίς να ταλαιπωρούμε πολύ τη σκέψη μας. Το ζήτημα είναι να ξέρουμε ότι το κάνουμε, και να τα υποβάλλουμε σε διαρκή έλεγχο, κρατώντας αποστάσεις και από τα επικίνδυνα (εγκληματίες Αλβανοί, χαζές γυναίκες, υποκριτές ομοφυλόφιλοι κτλ.). Όσο για τα πολιτικά γεγονότα των τελευταίων ημερών, δεν ξέρω πια τι να συμπεράνω: από τη μια μεριά είναι θετικό υπάρχει μια μεγάλη ομάδα ανθρώπων που διαμαρτύρονται (για ένα θέμα που συμφωνούμε όλοι ότι είναι σοβαρό πρόβλημα) και από την άλλη οι μορφές δράσης είναι τελείως φιξαρισμένες "αν είσαι αυτό, κάνεις εκείνο" (φαντάζομαι η κριτική σου στα στερεότυπα εδράζεται κυρίως σε αυτό). Συναισθηματικά μου βγαίνει όλο και πιο έντονα η ανάγκη να ξανακάτσω στη ριζοσπαστική πολυθρόνα γραφείου μου και να γράφω εμπνευσμένα πολιτικά ποστ, θα δούμε. Ευχαριστώ για τα καλά λόγια.

Μαντάμ Θεωρήμα, με κάνετε να κοκκινίζω. Σας στέλνω τους ασπασμούς μου στις μακρινές Βρυξέλλες.

Ανώνυμος είπε...

Symfono apolyta kai klebo ena kommati na mpei metafrasmeno s' ena arthro gia ta gegonota poy tha' xei pisteyo ligoteres thriambologies kai perissoteroys syllogismoys.

Den iksera pos isoyn kai sto strato! Koita na deis ton aliti! :)

Pantos, mprabo, poly sostes topothetiseis.

Ksereis katholoy ta padia http://exarchia.pblogs.gr/ Thelo na paro mia synenteyski ap' aytoys gia ena zine poy kanoyme gia anthropoys poy zoyne se geitonies tiw polis mas.

Ukranos

Ανώνυμος είπε...

Μεσιέ Άμμος,
ετοιμαστείτε να με ασπαστείτε και εκ του σύνεγγυς :-)

Κωστής Σπηλιώτης είπε...

Αγαπητέ Ουκρανέ, ήμουν στρατό, η μόνη εκδοχή που είχα σκεφτεί ήταν της εναλλακτικής θητείας (το Ι5 δε μου πήγαινε ούτε πολιτικά ούτε προσωπικά) αλλά αυτό θα σήμαινε 24 μήνες θητείας αντί για 9 και σε άθλιες συνθήκες - στην Ελλάδα η εναλλακτική θητεία έχει ουσιαστικά τιμωρητικό χαρακτήρα.
Για την Πρωτοβουλία Κατοίκων Εξαρχείων ρωτήσω έναν οικολόγο σύντροφο που μένει Εξάρχεια, σου τον έχω αναφέρει σε μέιλ μου, και θα σε φέρω σε επαφή. Μπορείς βέβαια να τους στείλεις κατευθείαν κανένα μέιλ κι εσύ, δεν είναι κλειστή ομάδα, ώστε να πρέπει να πας συστημένος για να επικοινωνήσεις μαζί τους. Για ότι άλλο θες, στείλε μου μέιλ, όπου μπορούμε να είμαστε και πιο αναλυτικοί.

Αγαπητή Θεωρήμα, σας περιμένουμε ανυπόμονα :-)

Ινδιάννα είπε...

Νομιζω ότι περνωντας λίγες μέρες εισαι στα πιο "ψυχραιμα" σου
και με αυτη τη λογική βρισκω εξαιρετικό αυτό το Φάντ-αμμα-άσμα...

Μ' αρέσει να βλέπω τόσο συμπυκνωμένες τις αποψεις απο νοικοκυραίους (μ' άρεσε αυτη η διατύπωση, ξεκάθαρη και ντομπρα) μέχρι επαναστάτες, από διάφορους πολιτκούς χώρους και από διάφορες φιλοσοφικές οπτικές.

Μου άρεσε εξαιρετικά η άποψη των φεμινιστριών και των Λ/Ο
-την βρήκα πραγματικά "διανοούμενη" -όπως θα έπρεπε να οριζεται αυτο: δηλαδή σκεπτόμενοι μέσα στα γεγονότα και όχι ως παρατηρητες σε αυτά.

εξαιρετικό κειμενο Φάντασμα και πολύ καλή μουσική επένδυση

ΥΓ. Βρηκα καταλάθος το cd με τα electro που έπρεπε να σου έχω δώσει από τον Σεπτέμβρη -δεν ξέρω γιατι δεν στο έχω δώσει ακόμα! Το χω πάντως!!

Κωστής Σπηλιώτης είπε...

Ευχαριστώ για τα καλά λόγια Ινδιάννα μου, νομίζω πάντως ότι η φυσική πορεία είναι αυτή, μαθαίνεις για δολοφονικό κρούσαμ βίας από αστυνομικό, φρικάρεις, περνάνε οι μέρες τα βλέπεις πιο αποστασιοποιημένα τα πράγματα κτλ. Πιστεύω πάντως ότι η συγκεκριμένη ροή γεγονότων, σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση, έχει να φέρει πολλά καινούρια πράγματα στο κοινωνικό τοπίο (χωρίς να μπαίνω στη συζήτηση ήταν - δεν ήταν εξέγερση). Ίσως δηλαδή να έχουμε πολλά ακόμη να σκεφτούμε στο μέλλον.

Το σιντάκι θα μου το δώσεις στο Ποπ, ως δώρο για τις εορτές των Χριστουγέννων :-)