[Προς τους/τις παραστρατημένους/ες της google: καμιά φωτογραφία, καμία πονηρή φήμη, κανένα μπινελίκι σε αυτό το ποστ. Μόνο σκέψεις, σκόρπιες σκέψεις.]
Όταν ξεκίνησα να γράφω και κείμενα άποψης σε αυτό το ιστολόγιο (πείτε τα και πολιτικά αν θέλετε), δεν είχα ιδιαίτερες ψευδαισθήσεις για αυτή μου τη δραστηριότητα. Στο μικρό, αλλά ενδιαφέρον ακροατήριο που έχουμε, θα άνοιγαν ίσως και κάποιες ενδιαφέρουσες συζητήσεις, θα πιεζόμουν κι εγώ να εκθέσω λίγο πιο οργανωμένα τις απόψεις μου, θα συνέχιζα με αυτά και με εκείνα το χαβά της αυτοέκφρασής μου, κάνοντας το πρόσωπο μου ακριβέστερο και το προσωπείο μου πιο ελλειπτικό. Ούτε πίστευα ότι θα διαφωτίσω κανέναν/μια, ούτε ότι θα κάνω αίσθηση με τις απόψεις μου.
Την κινητοποίηση για την Αμαλία Καλυβίνου, τη συγκέντρωση με τα μαύρα στο Σύνταγμα, όπως και το Blog Action Day για το περιβάλλον πιθανόν να τα θυμάστε (οι αμνήμονες, μπορούν να επισκεφτούν σχετικές σελίδες μέσω του google εδώ, εδώ κι εδώ). Τα παραδοσιακά μέσα χαιρέτισαν με ενθουσιασμό αυτή τη νέα πολιτικοποίηση και ο αγαπητός φίλος Νεφέλικας έφτασε να χαρακτηριστεί από τη Lifo ένα από τα πιο επιδραστικά πρόσωπα της χρονιάς, λόγω της εμπλοκής του στη συγκέντρωση με τα μαύρα.
Στις δύο πρώτες κινητοποιήσεις είχα δείξει να συμφωνώ με κάποια επιφύλαξη, κυρίως για χαρακτηριστικά που τα θεωρούσα εγγενή σε αυτές τις κινητοποιήσεις: το θεαματικό χαρακτήρα και το χαλαρό πολιτικό πλαίσιο του «κοινού νου». Στη Blog Action Day δεν άντεξα και διατύπωσα μια πρώτη, προσεκτική κριτική (εδώ).
Κύλησε κι άλλο νερό στο αυλάκι, ο Αλέκος Αλαβάνος απευθύνθηκε προεκλογικά στους «μπλόγκερ», ο Γιώργος Παπανδρέου προσέλαβε τον ιστολόγο Vrypan ως σύμβουλο (και πολύ καλά έκανε, για να μην παρεξηγούμαι), ο Αλέξης Τσίπρας, φέρελπις νέος και πιθανότερος επόμενος πρόεδρος του ΣΥΝ έδωσε την πρώτη του συνέντευξη σε ιστολόγους, ο Μανώλης Ανδριωτάκης ετοίμασε ένα ντοκιμαντέρ σχετικό με τα ιστολόγια για την ΕΡΤ, με το ΣΚΑΪ να έχει ασχοληθεί ήδη από τον Οκτώβριο. Αν δεν είναι δυνατή η φωνή μας ακόμη, έχει γίνει ήδη ιδιαίτερα γοητευτική.
Αισθανόμενοι/ες λοιπόν κάποιοι/ες από εμάς την ευθύνη αυτής της απήχησης, άρχισαν να ασκούν έντονη κριτική για τα φαινόμενα κιτρινισμού που παρατηρούνται συχνά πλέον στη μπλογκόσφαιρα, όπως την αναδημοσίευση των πορνοφωτογραφιών Τσέκου – Ζαχόπουλου ή την ιλαρή παραπομπή στο παιχνίδι στοιχημάτων για το θάνατο του Χριστόδουλου (μια ενδιαφέρουσα σχετική συζήτηση μπορείτε να διαβάσετε στον Αλλού Φαν Μαρξ). Χωρίς να διαφωνώ με αυτήν την κριτική, θα ήθελα να δω όλα τα παραπάνω από μια λίγο διαφορετική οπτική.
Η μακαρίτισσα Αμαλία, οι μαυροφορεμένοι/ες στο Σύνταγμα, ο νέος - ωραίος Τσίπρας, ο κρεβατωμένος Ζαχόπουλος και ο καρκινοπαθής Χριστόδουλος έχουν δυστυχώς ένα κοινό: αποτελούν εξαιρετικό υλικό για την κρεατομηχανή του θεάματος και ιδανικό γεύμα για κανίβαλους θεατές. Ακόμη κι αν χρησιμοποιούμε ένα «αθώο» νέο μέσο, μπορούμε να μετέλθουμε όλα τα κολπάκια του «ένοχου» παλιού, όντας διψασμένοι/ες για ένα μαζικό ακροατήριο. Ας μην παρεξηγηθώ από τους αναγνώστες/τριες, δεν εξομοιώνω σε καμία περίπτωση προθέσεις, έχω να αποδώσω μόνο θετικές στους/τις οργανωτές/τριες της συνέντευξης Τσίπρα και των κινητοποιήσεων για την Αμαλία και τα δάση. Πολύ φοβάμαι όμως ότι φτάσαμε στο σημείο να έχουμε όλοι/ες πλέον τη δυνατότητα να συμμετέχουμε στην παραγωγή ενός πολύχρωμου πολτού, πανομοιότυπου με τα δελτία του Mega, του Star ή του Extra (ανάλογα με τα γούστα) και μάλιστα δίχως το ΕΣΡ να μας ελέγχει. Χωρίς σαφές πολιτικό στίγμα ή ξεκάθαρο ηθικό προβληματισμό, όλα μπορούν να μπουν στο μίξερ, να διαστραφούν οι προθέσεις τους, να οδηγηθούν σε άσχετα ή αντίθετα αποτελέσματα (με υπαρκτές βέβαια τις περιπτώσεις που οι προθέσεις είναι φρικτές εξ’ αρχής).
Είμαι πολύ αμφίθυμος απέναντι στο Γκυ Ντεμπόρ, αυτό όμως το είπε λιτά και περιεκτικά: "το θέαμα δεν είναι ένα σύνολο εικόνων, αλλά μια κοινωνική σχέση ατόμων μεσολαβημένη από εικόνες". Χωρίς κοινή πράξη και συνδιαμόρφωση, χωρίς έστω ψύχραιμο δημόσιο διάλογο, το μόνο που μας μένει είναι το θέαμα και η γοητεία. Όπως βέβαια και η μηχανή που μας αλέθει.
-------------------------------------
Ο φίλτατος πεταλωτής Κενταύρων Polsemannen μου άφησε σήμερα ένα σχόλιο που λειτουργεί αρκετά αυτόνομα ως κείμενο, για να παραμείνει κρυμμένο. Το παραθέτω λοιπόν:
Αγαπητέ εν θολοκουλτούρα αδελφέ Κωνσταντίνε,
Σίγουρα τα ιστολόγια είναι ένα νέο μέσο έκφρασης, όμως ούτε "αγνό" ούτε "αθώο" είναι. Ή ορθότερα είναι ακριβώς η συνισταμένη όλων αυτών των ατόμων, που όντας κάτοχοι υπολογιστή και σύνδεσης στο διαδίκτυο (ή ακόμα απλώς επισκέπτες ίντερνετ καφέ) αποφασίζουν να γράψουν δημόσια την αποψάρα τους ή τα σώψυχά τους ή ότι άλλο.
Εάν σταδιακά αυτή η συνισταμένη τείνει προς την κρεατομηχανή των δελτίων των ιδιωτικών καναλιών, τότε αυτό μάλλον θα πρέπει να μας απογοητεύσει για το πνευματικό και ηθικό επίπεδο της κοινωνίας μας.
Θα μπορεί πλέον π.χ. η Πάνια, ή τα επιτελεία των ειδήσεων - σόου και διάρκειας Μπέν Χουρ να αναφωνήσουν χωρίς ενοχές: "Εικόνα σου είμαι κοινωνία και σου μοιάζω".
Από την άλλη καλό είναι που υπάρχει, για όσο θα υπάρχει ακόμα πρίν το φιμώσει η ΕΕ, αυτό το πεδίο άναρχης και απόλυτε ελεύθερης έκφρασης. Ας το χαρούμε όσο κρατήσει.
Μεθ' αγωνιστικών χαιρετισμών,
Κάρολος Πολσεμάνογλου
Όταν ξεκίνησα να γράφω και κείμενα άποψης σε αυτό το ιστολόγιο (πείτε τα και πολιτικά αν θέλετε), δεν είχα ιδιαίτερες ψευδαισθήσεις για αυτή μου τη δραστηριότητα. Στο μικρό, αλλά ενδιαφέρον ακροατήριο που έχουμε, θα άνοιγαν ίσως και κάποιες ενδιαφέρουσες συζητήσεις, θα πιεζόμουν κι εγώ να εκθέσω λίγο πιο οργανωμένα τις απόψεις μου, θα συνέχιζα με αυτά και με εκείνα το χαβά της αυτοέκφρασής μου, κάνοντας το πρόσωπο μου ακριβέστερο και το προσωπείο μου πιο ελλειπτικό. Ούτε πίστευα ότι θα διαφωτίσω κανέναν/μια, ούτε ότι θα κάνω αίσθηση με τις απόψεις μου.
Την κινητοποίηση για την Αμαλία Καλυβίνου, τη συγκέντρωση με τα μαύρα στο Σύνταγμα, όπως και το Blog Action Day για το περιβάλλον πιθανόν να τα θυμάστε (οι αμνήμονες, μπορούν να επισκεφτούν σχετικές σελίδες μέσω του google εδώ, εδώ κι εδώ). Τα παραδοσιακά μέσα χαιρέτισαν με ενθουσιασμό αυτή τη νέα πολιτικοποίηση και ο αγαπητός φίλος Νεφέλικας έφτασε να χαρακτηριστεί από τη Lifo ένα από τα πιο επιδραστικά πρόσωπα της χρονιάς, λόγω της εμπλοκής του στη συγκέντρωση με τα μαύρα.
Στις δύο πρώτες κινητοποιήσεις είχα δείξει να συμφωνώ με κάποια επιφύλαξη, κυρίως για χαρακτηριστικά που τα θεωρούσα εγγενή σε αυτές τις κινητοποιήσεις: το θεαματικό χαρακτήρα και το χαλαρό πολιτικό πλαίσιο του «κοινού νου». Στη Blog Action Day δεν άντεξα και διατύπωσα μια πρώτη, προσεκτική κριτική (εδώ).
Κύλησε κι άλλο νερό στο αυλάκι, ο Αλέκος Αλαβάνος απευθύνθηκε προεκλογικά στους «μπλόγκερ», ο Γιώργος Παπανδρέου προσέλαβε τον ιστολόγο Vrypan ως σύμβουλο (και πολύ καλά έκανε, για να μην παρεξηγούμαι), ο Αλέξης Τσίπρας, φέρελπις νέος και πιθανότερος επόμενος πρόεδρος του ΣΥΝ έδωσε την πρώτη του συνέντευξη σε ιστολόγους, ο Μανώλης Ανδριωτάκης ετοίμασε ένα ντοκιμαντέρ σχετικό με τα ιστολόγια για την ΕΡΤ, με το ΣΚΑΪ να έχει ασχοληθεί ήδη από τον Οκτώβριο. Αν δεν είναι δυνατή η φωνή μας ακόμη, έχει γίνει ήδη ιδιαίτερα γοητευτική.
Αισθανόμενοι/ες λοιπόν κάποιοι/ες από εμάς την ευθύνη αυτής της απήχησης, άρχισαν να ασκούν έντονη κριτική για τα φαινόμενα κιτρινισμού που παρατηρούνται συχνά πλέον στη μπλογκόσφαιρα, όπως την αναδημοσίευση των πορνοφωτογραφιών Τσέκου – Ζαχόπουλου ή την ιλαρή παραπομπή στο παιχνίδι στοιχημάτων για το θάνατο του Χριστόδουλου (μια ενδιαφέρουσα σχετική συζήτηση μπορείτε να διαβάσετε στον Αλλού Φαν Μαρξ). Χωρίς να διαφωνώ με αυτήν την κριτική, θα ήθελα να δω όλα τα παραπάνω από μια λίγο διαφορετική οπτική.
Η μακαρίτισσα Αμαλία, οι μαυροφορεμένοι/ες στο Σύνταγμα, ο νέος - ωραίος Τσίπρας, ο κρεβατωμένος Ζαχόπουλος και ο καρκινοπαθής Χριστόδουλος έχουν δυστυχώς ένα κοινό: αποτελούν εξαιρετικό υλικό για την κρεατομηχανή του θεάματος και ιδανικό γεύμα για κανίβαλους θεατές. Ακόμη κι αν χρησιμοποιούμε ένα «αθώο» νέο μέσο, μπορούμε να μετέλθουμε όλα τα κολπάκια του «ένοχου» παλιού, όντας διψασμένοι/ες για ένα μαζικό ακροατήριο. Ας μην παρεξηγηθώ από τους αναγνώστες/τριες, δεν εξομοιώνω σε καμία περίπτωση προθέσεις, έχω να αποδώσω μόνο θετικές στους/τις οργανωτές/τριες της συνέντευξης Τσίπρα και των κινητοποιήσεων για την Αμαλία και τα δάση. Πολύ φοβάμαι όμως ότι φτάσαμε στο σημείο να έχουμε όλοι/ες πλέον τη δυνατότητα να συμμετέχουμε στην παραγωγή ενός πολύχρωμου πολτού, πανομοιότυπου με τα δελτία του Mega, του Star ή του Extra (ανάλογα με τα γούστα) και μάλιστα δίχως το ΕΣΡ να μας ελέγχει. Χωρίς σαφές πολιτικό στίγμα ή ξεκάθαρο ηθικό προβληματισμό, όλα μπορούν να μπουν στο μίξερ, να διαστραφούν οι προθέσεις τους, να οδηγηθούν σε άσχετα ή αντίθετα αποτελέσματα (με υπαρκτές βέβαια τις περιπτώσεις που οι προθέσεις είναι φρικτές εξ’ αρχής).
Είμαι πολύ αμφίθυμος απέναντι στο Γκυ Ντεμπόρ, αυτό όμως το είπε λιτά και περιεκτικά: "το θέαμα δεν είναι ένα σύνολο εικόνων, αλλά μια κοινωνική σχέση ατόμων μεσολαβημένη από εικόνες". Χωρίς κοινή πράξη και συνδιαμόρφωση, χωρίς έστω ψύχραιμο δημόσιο διάλογο, το μόνο που μας μένει είναι το θέαμα και η γοητεία. Όπως βέβαια και η μηχανή που μας αλέθει.
-------------------------------------
Ο φίλτατος πεταλωτής Κενταύρων Polsemannen μου άφησε σήμερα ένα σχόλιο που λειτουργεί αρκετά αυτόνομα ως κείμενο, για να παραμείνει κρυμμένο. Το παραθέτω λοιπόν:
Αγαπητέ εν θολοκουλτούρα αδελφέ Κωνσταντίνε,
Σίγουρα τα ιστολόγια είναι ένα νέο μέσο έκφρασης, όμως ούτε "αγνό" ούτε "αθώο" είναι. Ή ορθότερα είναι ακριβώς η συνισταμένη όλων αυτών των ατόμων, που όντας κάτοχοι υπολογιστή και σύνδεσης στο διαδίκτυο (ή ακόμα απλώς επισκέπτες ίντερνετ καφέ) αποφασίζουν να γράψουν δημόσια την αποψάρα τους ή τα σώψυχά τους ή ότι άλλο.
Εάν σταδιακά αυτή η συνισταμένη τείνει προς την κρεατομηχανή των δελτίων των ιδιωτικών καναλιών, τότε αυτό μάλλον θα πρέπει να μας απογοητεύσει για το πνευματικό και ηθικό επίπεδο της κοινωνίας μας.
Θα μπορεί πλέον π.χ. η Πάνια, ή τα επιτελεία των ειδήσεων - σόου και διάρκειας Μπέν Χουρ να αναφωνήσουν χωρίς ενοχές: "Εικόνα σου είμαι κοινωνία και σου μοιάζω".
Από την άλλη καλό είναι που υπάρχει, για όσο θα υπάρχει ακόμα πρίν το φιμώσει η ΕΕ, αυτό το πεδίο άναρχης και απόλυτε ελεύθερης έκφρασης. Ας το χαρούμε όσο κρατήσει.
Μεθ' αγωνιστικών χαιρετισμών,
Κάρολος Πολσεμάνογλου
6 σχόλια:
Αγαπητέ εν θολοκουλτούρα αδελφέ Κωνσταντίνε,
Σίγουρα τα ιστολόγια είναι ένα νέο μέσο έκφρασης, όμως ούτε "αγνό" ούτε "αθώο" είναι. Ή ορθότερα είναι ακριβώς η συνισταμένη όλων αυτών των ατόμων, που όντας κάτοχοι υπολογιστή και σύνδεσης στο διαδίκτυο (Ή ακόμα απλώς επισκέπτες Ίντερνετ καφέ) αποφασίζουν να γράψουν δημόσια την αποψάρα τους ή τα σώψυχά τους ή ότι άλλο.
Εάν σταδιακά αυτή η συνισταμένη τείνει προς την κρεατομηχανή των δελτίων των ιδιωτικών καναλιών, τότε αυτό μάλλον θα πρέπει να μας απογοητεύσει για το πνευματικό και ηθικό επίπεδο της κοινωνίας μας.
Θα μπορεί πλέον π.χ. η Πάνια, ή τα επιτελεία των ειδήσεων - σόου και διάρκειας Μπέν Χουρ να αναφωνήσουν χωρίς ενοχές: "Εικόνα σου είμαι κοινωνία και σου μοιάζω".
Από την άλλη καλό είναι που υπάρχει, για όσο θα υπάρχει ακόμα πρίν το φιμώσει η ΕΕ, αυτό το πεδίο άναρχης και απόλυτε ελεύθερης έκφρασης.
Ας το χαρούμε όσο κρατήσει.
Μεθ' αγωνιστικών χαιρετισμών,
Κάρολος Πολσεμάνογλου
Όπως όλα τα μέσα είναι θέμα του από ποιούς και πώς χρησιμοποιείται. Τουλάχιστον προς το παρόν είναι ίσως το πιο δημοκρατικό από τα μέσα (όχι τόσο μαζικής αλλά και ενημέρωσης)
Φίλτατε συναγωνιστή Πολσεμάννεν, μου φαίνεται χαζό να σχολιάσω ένα αυτόνομο κείμενο που συμπληρώνει όμορφα το δικό μου. συνεπώς το κείμενό σου μεταφέρεται στη βιτρίνα και σε σχολιάζει κι εσένα όποιος γουστάρει.
Αγαπητέ σοτ, έχεις δίκιο είναι ότι δίνει δυνατότητες αυτοέκφρασης και αυτοδημοσίευσης σε πάρα πολύ κόσμο. Όταν όμως γινόμαστε πιο κίτρινοι ή λαϊκιστές από τα κυρίαρχα μέσα, υπάρχει πρόβλημα.
Α, ώστε εσύ μου τους στέλνεις όλους αυτούς. Κι έλεγα κι εγώ "δε γίνεται, τόσοι επισκέπτες ξαφνικά, κάπου θα έχουν φωλιά" :-) Κρύβε λόγια άμμε. Ζούμε στον αστερισμό της δικομανίας. Μη με βρει καμιά αδέσποτη από κει που δεν το περιμένω...
Όσον αφορά το κείμενο σου και το σχόλιο του Πόλσε, πρέπει να παρατηρήσω ότι το να παράγουμε εμείς οι ίδιοι την είδηση (Αμαλία, συγκέντρωση με τα μαύρα, blog action day, κλπ) διαφέρει από το απλά να την αναπαράγουμε, καθώς πρόκειται για μία άναρχη και συλλογική διαδικασία (ανεξάρτητα από το ποιά είναι η αφετηρία της). Ανασυνθέτοντας κι εξαπλώνοντας το μήνυμα, παύουμε να εκφράζουμε ατομικές ή έστω ομαδικές απόψεις και λειτουργούμε σαν ένα ανομοιογενές και διαρκώς ρευστό σύνολο. Το οποίο κινείται απρόβλεπτα, αν και σαφώς επηρεάζεται από την κυρίαρχη επικαιρότητα ή τις επικρατούσες τάσεις.
Χρησιμωποιώντας παλιούς και νέους κώδικες του παιχνιδιού της επικοινωνίας, μπορούμε (και σε ένα μικρό βαθμό το έχουμε ήδη καταφέρει) να προκαλέσουμε σποραδικές και μη κατευθυνόμενες αλυσιδωτές αντιδράσεις στην κοινωνία εκ των έσω - ερχόμενοι έτσι σε αντίθεση με τα παραδοσιακά μέσα και τον τρόπο με τον οποίο χειραγώγούν την είδηση. Το πώς θα ερμηνεύσουν και θα προβάλουν βέβαια τις "δικές μας" πρωτοβουλίες τα ΜΜΕ είναι άλλη υπόθεση. Αν και το θέμα δεν είναι σε ποιόν ανήκουν, όσο στο σε ποιούς απευθύνονται...
Αναρωτιέμαι αν μπορούμε να μπλοκάρουμε την κρεατομηχανή χωρίς να μετατραπούμε κι εμείς σε κάτι ανάλογο. Το παλεύω πού και πού, αλλά σε διαβεβαιώ ότι δεν είναι καθόλου εύκολο. Χαίρομαι να βλέπω πάντως ότι οι κάτοικοι του διαδικτύου πρωτοστατούν στις εξελίξεις. Απλά ελπίζω να μην το κάνουν για τους λάθος λόγους ;-)
Ναι. Τους δίνουμε και άλλοθι.
Τι να κρύψω λόγια βρε Νεφέλικα, τόσους χιλιάδες αναγνώστες έχει η LIFO οι εκατό επισκέπτες μας την ημέρα σε φόβισαν; :-D
Έχεις απόλυτο δίκιο ότι μπλέκω δύο διαφορετικά πράγματα, αυτόνομες προωτοβουλίες ενημέρωσης και απλές αναπαραγωγές ειδήσεων από τα ΜΜΕ. Οι κινητοποιήσεις από τα κάτω κάθε είδους με βρίσκουν απόλυτα σύμφωνο στη μορφή τους έτσι κι αλλιώς, είτε είναι στο διαδίκτυο, είτε όχι.
Η επιφύλαξη που προσπάθησα να καταθέσω είναι ότι χωρίς ένα πολιτικό ή ηθικό πλαίσιο, η αυτόνομη ή ετερόνομη πρωτοβουλία ξεπέφτει απλώς σε εντυπωσιακό θέαμα. Για παράδειγμα, ταπεινή μου άποψη είναι πως η μεγαλύτερη νίκη της ιστοκινητοποίησης για το περιβάλλον δεν ήταν η λαοθάλασσα του Συντάγματος αλλά η δημιουργία του Οικολογίου, ως φορέα συζητήσεων και δράσεων.
Για το μπλοκάρισμα της κρεατομηχανής δεν έχω πολλά να προσθέσω σε αυτά που γράφεις. Είναι σαφές πάντως και από τους δυο μας ότι αυτό το μπλοκάρισμα δε μπορεί να γίνει χωρίς έστω ένα στοιχειώδη πολιτικό προβληματισμό (τα "χαχαχα" και "του άξιζε" ως σχόλια για την αρρώστια του Χριστόδουλου τα βρίσκω για παράδειγμα σκάλες κατώτερα από τη δημοσιογραφία της Λαμπίρη).
Δημοσίευση σχολίου